Mijn boek over Actieonderzoek doen is af! Na twee jaar genieten van schrijfwerk en 27 conceptversies is het resultaat voor iedereen te bestellen bij Boom hoger onderwijs. Een praktische gids voor alle niveaus en sectoren uit het hoger onderwijs gericht op onderzoekend implementeren van veranderingen. Het ontwikkelen van nieuwe kennis en het verbeteren van de praktijk gaan daarbij gelijk op. Bij het boek hoort een uitgebreide online toolbox, zie www.actieonderzoekdoen.nl. Je vindt er voorbeelden, interactieve werkvormen, participatieve onderzoeksmethoden, handige hulpmiddelen voor organiseren van het proces en literatuur voor verdere verdieping.
De principes van actieonderzoek zijn dezelfde als van Large Scale Interventions (LSI). Eigenlijk zie ik LSI als een bijzondere vorm van actieonderzoek. In mijn definitie is actieonderzoek altijd participapatief en interactief, maar het hoeft niet per se met een grote groep stakeholders tegelijk, zoals in de werkconferenties in een LSI traject. De combinatie van deze principes zorgt dat actieonderzoek werkt:
- Systeemdenken: Verkennen van de context van het vraagstuk. Wat is de dynamiek?
- Participatie van stakeholders: het betrekken van het hele systeem van belanghebbenden zorgt voor eigenaarschap
- Action learning: leren door te doen
- Sensemaking: betekenis geven met hoofd, hart, handen en ziel.
Nu verder met het implementeren van actieonderzoek. Actieonderzoek is nog niet zo bekend in het hoger onderwijs en onbekend maakt onbemind. Als ik collega’s vraag binnen Avans hogeschool dan wordt er toch vooral gewerkt met interviews en enquêtes, en nog weinig met actieonderzoek of ontwerponderzoek. Ik ben begonnen met het geven van introductieworkshops en masterclasses. En binnenkort start ik met een train de trainer traject voor docenten die een expert willen worden in het doen en begeleiden van actieonderzoekeen en een bijdrage willen leveren aan het implementeren van actieonderzoek in het curriculum van opleidingen.